JAK TWORZYĆ NOWĄ TWARZ MIASTA PO ZMROKU?
Zastosowanie światła w kształtowaniu wizerunku miast (również w celach marketingowych) – nie jest zjawiskiem nowym, aczkolwiek nieplanowane, bez koncepcyjne posługiwanie się tym narzędziem, może zawierać w sobie pewne niebezpieczeństwa. Wizerunek miasta nocą należy do bardzo ważnych elementów, składających się na tworzenie tożsamości miasta i jego identyfikacji. Amerykański architekt Kevin Lynch, badał intensywnie zależności strukturalne w miastach, ich prezencję oraz starał się wyjaśnić, na jakiej zasadzie orientuje się człowiek w miejskich aglomeracjach, a także, co zapamiętuje opuszczając je.
Wynikiem było wymienienie podstawowych elementów struktury przestrzennej miasta, które wyłoniły się na podstawie tego badania: trakty komunikacyjne, obszary, granice, punkty ogniskowe, place oraz znaki rozpoznawcze danego miasta (charakterystyczne budowle).
Celem Masterplanu jest wyłonienie tych wszystkich miejskich elementów oraz podkreślenie światłem (zarówno światłem dekoracyjnym jak również funkcjonalnym) ich znaczenia w tworzeniu nocnego, uporządkowanego wizerunku aglomeracji.
W oparciu o 10 zasad autorskich Studio DL dotyczących tworzenia masterplanów oświetleniowych dla miast, wzorujących się m.in. na wypowiedziach Kevina Lyncha, przedstawiamy poniżej systematykę wg. której zostaje przeprowadzana pierwsza część opracowania Masterplanu.
Trakty komunikacyjne/Drogi (1) Według Kevina Lyncha drogi są tunelami, którymi poruszają się obserwatorzy miasta. Zgodność hierarchii wizualnej z hierarchią funkcjonalną, jakość estetyczna i topograficzna, orientacja w ulicznym systemie, muszą być rozpoznawalne. Różnice między funkcjonalnymi arteriami komunikacyjnymi, a ulicami reprezentacyjnymi, powinny być uwidocznione poprzez odmienne wysokości źródła światła, odległości masztów i ich proporcje.
Obszary/Place/Punkty ogniskowe (2) Place i Punkty ogniskowe to miejsca gdzie zbiegają się ulice, koncentrują się różne funkcje w przestrzeni i panuje osobliwa atmosfera, grają one dużą rolę w aglomeracjach miejskich. Obszary te powinny otrzymać odpowiednie oświetlenie, odpowiadające funkcji danej przestrzeni, które będzie uwzględniało wpływ otaczających plac substancji, małej architektury, roślinności i uwzględniało kierunki obserwacji w kontekście miasta.
Znaki rozpoznawcze/Charakterystyczne budowle (3) Elewacje budynków w reprezentatywnych, centralnych częściach miast powinny otrzymać subtelne rozjaśnienie w nocnych godzinach głównego ruchu. Rozpoznawalność charakteru miasta jest ważną cechą, która pomaga obserwatorowi w orientacji. Pojedyncze ważne obiekty, spełniają szczególną rolę w tworzeniu identyfikacji miast. Pionowe, zimne oświetlenie budynków, kontrastujące z poziomym, ciepłym oświetleniem ulicznym gwarantuje szybką czytelność.
Granice (4) Aby nocny wizerunek centrum miasta uwypuklił jego tożsamość, trzeba wyznaczyć i podkreślić jego granice. Po zniesieniu murów obronnych w miastach i likwidacji bram wjazdowych, nie istnieją jasne i dla wszystkich widoczne wejścia do miast. Przy dokładnej obserwacji i analizie centrum, można jednak zauważyć w każdej miejskiej aglomeracji, pewne elementy jak mosty, charakterystyczne budowle czy architektoniczne wejścia, które tworzą początek miasta. Te elementy powinny się odznaczać inną barwą światła albo inną jego intensywnością, a oświetlenie otoczenia powinno być rozszerzone aż do punktów granicznych.
