PROJEKTOWANIE OŚWIETLENIA ULICZNEGO- 10 ZASAD TWORZENIA KONCEPCJI OŚWIETLENIOWYCH MIAST WG. STUDIO DL

Drogi są tunelami, którymi poruszają się obserwatorzy. Zgodność hierarchii wizualnej z hierarchią funkcjonalną, jakość estetyczna i topograficzna, orientacja w ulicznym systemie, muszą być rozpoznawalne. Różnice między funkcjonalnymi arteriami komunikacyjnymi a ulicami reprezentacyjnymi, powinny być widoczne poprzez odmienne wysokości źródeł światła, odległości masztów i ich proporcje. To kluczowa zasada aby projektowanie oświetlenia ulicznego miast było efektywne.

W reprezentatywnych centralnych częściach miast, znajdujące się tam elewacje budynków, powinny w nocnych godzinach największego natężenia ruchu, otrzymać subtelne rozjaśnienie. Rozpoznawalność charakteru miasta jest ważną cechą, która pomaga obserwatorowi w orientacji.

Pojedyncze szczególne obiekty, spełniają bardzo ważną rolę w tworzeniu identyfikacji miast. Np. pionowe, zimne oświetlenie budynków, kontrastujące z poziomym, ciepłym oświetleniem ulicznym gwarantuje dobrą czytelność. Budynki historyczne powinny być oświetlane w miarę możliwości oprawami, które są mało lub w ogóle nie widoczne dla obserwatora.

 Place to miejsca gdzie zbiegają się ulice, koncentruje się życie miasta i panuje osobliwa atmosfera. Odgrywają one istotną rolę w przestrzeni miejskiej. Dlatego place te powinny otrzymać odpowiednie oświetlenie, odpowiadające jego użytkowaniu, które będzie brało pod uwagę otaczającą go substancję, małą architekturę, roślinność i kierunki obserwacji.

Proporcje jezdni, sąsiednich budynków wraz z elementami spowalniającymi ruch („śpiący policjanci”), roślinność i proporcje między szerokością ulicy, a wysokością „zabudowania przyulicznego”, określają charakter ulicy. Przez podkreślenie tych elementów światłem, ułatwiamy ich nocny odbiór i rozpoznanie.

Zazwyczaj oś obserwacyjna zakończona jest typowym, charakterystycznym elementem dla miasta: dekoracyjnym podkreślającym ważność miejsca, elementem nocnej struktury centrum miasta. Ten element powinien również nocą być zainscenizowany, aby była zapewniona komunikacja wizualna, podkreślająca charakter miasta i utrzymująca jego identyfikację.

Rozważanie proporcji oświetlenia ulicznego w kontekście nocnego obrazu miasta, jest zależne nie tylko od jego funkcji (związanej z ruchem drogowym), ale również od otoczenia budynków i ich stylu architektonicznego. W przypadku nieistniejącej zabudowy, ważną skalą odniesienia są piesi. Na terenie gęstej zabudowy np. w dzielnicach bankowych, gdzie proporcjonalna równowaga między pojedynczymi osobami (pieszymi), a wieżowcami i latarniami, jest niemożliwa do ustalenia, musi wytyczną być styl architektoniczny oraz funkcja użytkowa.

Bardzo interesującymi miejscami, kształtującymi wizerunek miasta, są wodne krajobrazy, zabudowania nad wodą, parki ze starym drzewostanem, obszary w których miasto zrosło się z naturą. Te naturalne sytuacje stanowią jednocześnie odrębny element przestrzeni miejskiej i dlatego muszą być oddzielnie traktowane w koncepcjach oświetleniowych. Tereny te posiadają wysoki potencjał emocjonalny, przez co przyczyniają się znacząco do ożywienia i podkreślenia znaczenia miasta, integrują się w nocnym jego wizerunku i podkreślają jego identyfikację oraz regionalny charakter.

Aby nadać nocnemu wizerunkowi centrum miasta niepowtarzalną tożsamość, trzeba wyznaczyć i podkreślić jego granice. Po zniesieniu murów obronnych w miastach i likwidacji bram wjazdowych, nie istnieją jasne i dla wszystkich widoczne wejścia do miast. Tutaj pojawia się pytanie, gdzie zaczynają się nasze miasta? Przy dokładnej obserwacji i analizie centrum, można zauważyć w każdej miejskiej aglomeracji, pewne elementy jak mosty, charakterystyczne budowle czy architektoniczne wejścia, które tworzą początek miasta. Te elementy powinny się odznaczać inną barwą światła albo jego intensywnością, a odpowiednio dopasowane oświetlenie otoczenia powinno być rozszerzone aż do punktów granicznych.

Nocny wizerunek każdego miasta powinien mieć wyjątkowy charakter, swoją tożsamość. W tym celu podczas projektowanie oświetla ulicznego i miejskiego niaważne jest wyszukanie charakterystycznych elementów miasta i podkreślenia ich światłem. Najczęściej są to zabytki dziedzictwa kulturowego, które służą jako wizytówki aglomeracji miejskiej. Obrazowe przedstawienie tych znaków rozpoznawczych, podkreślenie ich kształtu, stworzenie kontrastu z otoczeniem lub podkreślenie specyficznego położenia obiektu, są tutaj najważniejszą regułą. Ważne jest aby nie lekceważyć kompozycji w relacji obiektów między sobą.